Ang MPOX o Monkeypox ay isang viral infection na sanhi ng monkeypox virus, isang uri ng orthopoxvirus na kamag-anak ng smallpox virus. Bagamat hindi ito kasing lubha ng smallpox, maaari pa rin itong magdulot ng malubhang karamdaman, lalo na kung hindi agad malulunasan. Mahalaga ang tamang kaalaman at pag-iingat upang maiwasan ang pagkalat ng sakit na ito.
Pag-unawa sa Pagkalat ng MPOX
Ang MPOX ay naipapasa mula sa tao patungo sa tao sa pamamagitan ng malapitang contact, kadalasang sa pamamagitan ng balat, sugat, laway, respiratory droplets, o mga kontaminadong bagay tulad ng kama, damit, o tuwalya. Maaari rin itong makuha sa contact sa hayop na may virus, gaya ng mga primates at ilang uri ng daga. Ang mga sintomas nito ay maaaring kabilang ang lagnat, pananakit ng katawan, panginginig, pagkapagod, at mga pantal o bukol sa balat na maaaring maging sugat.
Paraan ng Pag-iwas sa MPOX
Panatilihin ang personal na kalinisan
Ang simpleng paghuhugas ng kamay gamit ang sabon at tubig sa loob ng hindi bababa sa 20 segundo ay isa sa mga pinaka-epektibong paraan upang maiwasan ang impeksyon. Kung walang tubig at sabon, maaaring gumamit ng alcohol-based hand sanitizer. Mahalaga ito lalo na pagkatapos humawak ng mga gamit sa pampublikong lugar, o pagkatapos makipag-ugnayan sa ibang tao.
Iwasan ang malapitang pisikal na kontak sa may sintomas
Kung mayroong taong may pantal, bukol, o sintomas na gaya ng lagnat at ubo, iwasan ang direktang contact sa kanila. Ang malapitang paghalik, yakap, o pakikipagtalik sa taong may sintomas ay mataas ang posibilidad ng pagkalat ng virus. Ang pag-obserba ng social distancing ay makatutulong sa pagpigil sa pagkalat ng sakit.
Iwasan ang paggamit ng mga gamit ng ibang tao
Huwag magbahagi ng mga personal na gamit tulad ng tuwalya, kumot, saplot sa kama, o damit, lalo na kung ito ay ginamit ng taong may sintomas ng MPOX. Ang virus ay maaaring manatili sa mga bagay na ito at mailipat sa susunod na taong gagamit nito.
Gumamit ng proteksiyon sa intimate contact
Bagamat hindi pa ganap na nauunawaan kung gaano kaepektibo ang virus sa sexual transmission, maraming kaso ng MPOX ay naiugnay sa sexual contact. Makatutulong ang paggamit ng condom at panatilihing limitadong ang sexual partners upang mapababa ang panganib. Sa kasong ito, mas ligtas ang abstinence o kaya’y tapat na pakikipagrelasyon sa isang partner na alam mong walang impeksyon.
Pag-iwas sa mga hayop na posibleng may virus
Kung nasa lugar kung saan laganap ang MPOX, iwasan ang direktang contact sa mga hayop gaya ng primates at ilang uri ng daga na kilala bilang carrier ng virus. Huwag hawakan, katayin, o kainin ang mga hayop na maaaring may impeksyon. Mahalaga rin na lutuin nang maayos ang karne upang mapatay ang anumang virus na maaaring nasa pagkain.
Magsuot ng protektibong kagamitan kung kinakailangan
Para sa mga healthcare workers o mga taong nag-aalaga ng may sakit, napakahalaga ang pagsusuot ng face mask, gloves, at gown upang maiwasan ang exposure. Sa mga lugar na may outbreak, ang paggamit ng face mask sa pampublikong lugar ay maaari ring makatulong sa pag-iwas sa airborne droplets.
Agad na pagpapakonsulta at pag-isolate kung may sintomas
Kung ikaw ay may lagnat, ubo, pananakit ng katawan, at pantal o sugat sa balat, huwag munang pumasok sa trabaho o paaralan. Agad na kumonsulta sa doktor para sa tamang pagsusuri at posibleng testing. Ang maagang isolation ay mahalaga upang mapigilan ang pagkalat sa ibang tao, lalo na sa mga taong may mahinang immune system.
Bakuna laban sa MPOX
May mga bakuna na maaaring gamitin laban sa monkeypox, gaya ng bakuna laban sa smallpox (JYNNEOS o ACAM2000) na nagbibigay rin ng proteksyon laban sa monkeypox virus. Bagamat hindi ito inirerekomenda para sa lahat, maaaring irekomenda ito para sa mga taong high-risk tulad ng healthcare workers, close contacts ng may kaso, at mga taong may madalas na close contact sa iba’t ibang partners.
Pagsunod sa anunsyo ng DOH o WHO
Mahalaga ang pagsubaybay sa mga opisyal na impormasyon mula sa Department of Health (DOH) at World Health Organization (WHO). Sila ang nagbibigay ng pinakabagong update tungkol sa mga kaso ng MPOX, tamang impormasyon tungkol sa proteksyon, at mga hakbang sa komunidad para maiwasan ang pagkalat nito.
10 Listahan ng Hospital para sa MPOX sa Manila
Narito ang listahan ng 10 ospital sa Metro Manila na may kakayahang magsuri at magbigay ng pangangalaga para sa mga kaso ng Mpox (Monkeypox), kasama ang kanilang address at contact number:
| Pangalan ng Ospital | Address | Telepono |
|---|---|---|
| Research Institute for Tropical Medicine (RITM) | 9002 Research Drive, Filinvest Corporate City, Alabang, Muntinlupa City | (02) 8807-2631 / 8807-2632 / 8807-2637 |
| San Lazaro Hospital | Quiricada Street, Sta. Cruz, Manila City, Metro Manila, 1003 | (02) 8732-3776 / 5309-9523 / 5309-9527 |
| East Avenue Medical Center (EAMC) | East Avenue, Diliman, Quezon City, Metro Manila, 1100 | (02) 8928-0611 |
| Jose R. Reyes Memorial Medical Center (JRRMMC) | San Lazaro Compound, Rizal Avenue, Sta. Cruz, Manila, Metro Manila, 1012 | (02) 8711-9491 |
| Dr. Jose N. Rodriguez Memorial Hospital and Sanitarium (DJNRMHS) | Dr. Uyguanco Avenue, Tala, Caloocan City, Metro Manila, 1427 | (02) 962-9800 |
| Quirino Memorial Medical Center (QMMC) | J.P. Rizal Street, Project 4, Quezon City, Metro Manila | (02) 5304-9800 |
| Philippine General Hospital (PGH) | Taft Avenue, Ermita, Manila, Metro Manila, 1000 | (02) 8554-8400 |
| Ospital ng Maynila Medical Center | 719 Pres. Quirino Avenue corner Roxas Boulevard, Malate, Manila, Metro Manila | (02) 524-6063 to 69 |
| Tondo Medical Center | Honorio Lopez Boulevard, Tondo, Manila, Metro Manila | (02) 8253-5041 to 45 |
| Manila Doctors Hospital | 667 United Nations Avenue, Ermita, Manila, Metro Manila | (02) 8558-0888 |
Paalala: Bago bumisita, mainam na tumawag muna sa ospital upang alamin ang kanilang mga patakaran, iskedyul, at kung kinakailangan ng appointment, lalo na kung may sintomas ng Mpox.
Konklusyon
Ang pag-iwas sa MPOX ay hindi lamang responsibilidad ng isang indibidwal, kundi ng buong komunidad. Sa pamamagitan ng disiplina sa kalinisan, iwas sa pisikal na kontak kung hindi kinakailangan, tamang pag-uugali sa panahon ng sakit, at pagkakaroon ng sapat na kaalaman, maaaring mapababa ang panganib ng pagkalat ng MPOX. Higit sa lahat, ang mabilis na pagtugon at pakikipag-ugnayan sa mga eksperto sa kalusugan ay mahalaga upang matiyak ang kaligtasan ng bawat isa. Sa panahong laganap ang mga bagong uri ng sakit, ang pagiging maingat, maalam, at responsable ay susi sa ligtas na pamumuhay.
Iba pang mga babasahin
Kalmot ng Pusa ba ay delikado?
Ano ang mga sintomas ng Sakit sa Bato o kidney: 12 na Signs
Paano malalaman kung mayroon kang Diabetes – Mga clinic tests