Ang psoriasis ay isang kronikong kondisyon sa balat na nauugat sa isang abnormal na reaksyon ng immune system. Karaniwang kinikilala ito sa pamamagitan ng pagkakaroon ng mapula, makati, at madamalas na naglalagablab na patches o bukol sa balat.
Ang mga patches na ito ay karaniwang may kasamang balat na may natitirang scales o anumang bahagi ng balat na makikita ang mga ito. Ang psoriasis ay maaaring magdulot ng discomfort, kati, at pananakit ng balat, at maaaring magkaroon ng epekto sa kalidad ng buhay ng mga taong mayroon nito. Ang kondisyon na ito ay hindi nakakahawa, ngunit ito ay hindi pa alam na lubos na nauunawaan.
May mga iba’t ibang uri ng psoriasis, at ang mga epekto nito sa balat ay maaaring mag-iba-iba. Samakatuwid, ang pamamahala ng psoriasis ay pangmatagalan at nangangailangan ng pangunahing pangangasiwa ng dermatologist o espesyalistang doktor.
FAQS – Halimbawa ng Gamot para sa Psoriasis
Ang psoriasis ay isang kronikong kondisyon sa balat na maaaring mahirap gamutin ngunit maaring malunasan o mapanatili sa kontrol. Maaring mag-iba ang epekto ng mga gamot sa bawat tao, kaya’t mahalaga ang pakikipag-ugnayan sa isang dermatologist o espesyalistang doktor na makakatulong sa pagtukoy ng pinakamabisang gamot o therapy para sa iyong kondisyon. Narito ang ilang mga karaniwang gamot at therapies na maaaring gamitin para sa psoriasis:
Topical Steroids
Ito ay karaniwang inirerekomenda para sa mild hanggang moderate na psoriasis. Ang mga topical steroids ay nagpapababa ng pamamaga at kati sa mga apektadong bahagi ng balat.
Topical Vitamin D Analogues
Ito ay ginagamit para sa mild hanggang moderate na psoriasis. Ang mga ito ay tumutulong sa pag-normalize ng paglago ng balat at nagpapabagal ng pag-usbong ng mga scaly patches.
Topical Retinoids
Ito ay maaaring gamitin para sa mga may moderate hanggang severe na psoriasis. Ang mga retinoids ay nagpapabagal ng paglago ng balat at nagpapabawas sa pamamaga.
Coal Tar
Ang coal tar ay isa pang topical treatment na maaaring gamitin sa psoriasis. Ito ay may epekto sa pagbabawas ng pamamaga, kati, at pagka-dry ng balat.
Phototherapy
Ang ultraviolet (UV) light therapy ay ginagamit sa mga indibidwal na may moderate hanggang severe na psoriasis. Ito ay maaring gamitin kasama ang natural na sikat ng araw o sa pamamagitan ng mga UVB o PUVA light boxes sa ilalim ng pangangasiwa ng doktor.
Oral Medications
Sa mga kaso ng severe psoriasis, maaaring irekomenda ng doktor ang oral medications tulad ng methotrexate, cyclosporine, o acitretin. Subalit, ang mga ito ay may mga potensyal na side effects kaya’t mahigpit na binabantayan ng doktor ang mga pasyente na gumagamit nito.
Biologics
Ito ay mga injectable medications na ginagamit para sa mga kaso ng severe psoriasis na hindi nasasagot sa iba pang mga gamot. Ang mga biologics ay nakaka-target sa mga partikular na bahagi ng immune system na nagpapalaganap ng psoriasis.
Systemic Medications
Ang mga systemic medications tulad ng methotrexate, cyclosporine, at acitretin ay maaaring gamitin para sa mga kaso ng severe psoriasis na hindi responsibo sa iba pang mga therapies.
Salicylic Acid
Ito ay maaaring gamitin upang matunaw ang mga scales at makatulong sa ibang topical treatments na mas ma-absorb ng balat.
Moisturizers
Ang paggamit ng mga malambot na lotion o moisturizer ay maaaring makatulong sa pag-maintain ng balat na may psoriasis na hindi ito magdulot ng mas malalang pamamaga o kati.
Sa karamihan ng mga kaso, ang pangangasiwa ng psoriasis ay pangmatagalan at nangangailangan ng pangunahing pamamahala. Mahalaga ang regular na pakikipag-ugnayan sa doktor para sa tamang treatment plan at pagmamasdan ang anumang mga side effect o komplikasyon.
FAQS – Mga bawal sa may Psoriasis
Kapag ikaw ay may psoriasis, may mga pagkain at mga sitwasyon na maaaring mag-trigger o magpahaba ng mga flare-up ng iyong kondisyon. Narito ang ilan sa mga bawal o dapat iwasan kapag may psoriasis:
Alak – Ang sobrang pag-inom ng alak ay maaaring mag-trigger ng psoriasis flare-up. Maaari itong makasira sa iyong immune system at magdulot ng paglala ng kondisyon.
Nikotina – Ang paninigarilyo ay may kaugnayan sa pag-unlad ng psoriasis, kaya’t ito ay dapat iwasan. Ang mga kemikal sa sigarilyo ay maaaring magkaruon ng masamang epekto sa balat at immune system.
Stress – Ang stress ay kilala rin na maaaring mag-trigger ng flare-up ng psoriasis. Subukan ang mga relaxation techniques tulad ng yoga o meditation para makatulong sa pamamahala ng stress.
Tumutubong buhok – Ang anumang traumatiko o maselan na procedure sa balat, tulad ng waxing, plucking, o laser hair removal, ay maaaring mag-trigger ng Koebner phenomenon, kung saan ang psoriasis ay lumalabas sa lugar na na-trauma.
Dry Skin – Kung ikaw ay may psoriasis, dapat i-maintain ang malusog na balat. Ang sobrang dry skin ay maaaring magpahaba ng flare-up. Gumamit ng mga malalambot na moisturizer at iwasan ang sobrang init sa katawan.
Mga Ibang Irritants – Iwasan ang mga uri ng sabon o kemikal na maaaring mag-irita sa balat. Maaaring magdulot ito ng paglala ng psoriasis.
Mga Pagkaing Trigger – Iba’t ibang tao ay maaaring magkaruon ng mga pagkain na nagiging sanhi ng paglabas o paglala ng kanilang psoriasis. Kung napapansin mo na may mga pagkain na nagtutulak sa iyong mga flare-up, iwasan ang mga ito.
Infections – I-avoid ang mga lugar na may mataas na tsansa ng bacterial o fungal infections, lalo na kung ang iyong psoriasis ay aktibo. Ito ay dahil ang mga infection ay maaaring mag-trigger ng psoriasis flare-up.
Trauma – Iwasan ang mga aksidente o mga pagkakaroon ng sugat, kung maaari. Ang physical trauma ay maaaring magdulot ng flare-up.
Cold Weather – Ang malamig na panahon ay maaaring magdulot ng pag-usbong ng psoriasis. Panatilihin ang balat na maalagaan at makakamtan ang wastong warmth at hydration.
Mahalaga na tandaan na ang mga triggers ng psoriasis ay maaaring mag-iba-iba sa bawat tao. Ito’y mahalaga na suriin at tukuyin ang mga indibidwal na pagsiklab o paminsan-minsan na mga sanhi para sa iyong kondisyon. Kung mayroon kang psoriasis, makipag-ugnayan sa isang dermatologist para sa masusing payo ukol sa pamamahala at mga pag-iwas sa kondisyon na ito.
FAQS – Diagnostic Test para sa Psoriasis
Ang psoriasis ay karaniwang naa-diagnose sa pamamagitan ng pagsusuri ng isang dermatologist o espesyalistang doktor. Ang diagnosis ay karaniwang ginagawa sa pamamagitan ng mga sumusunod na paraan:
Physical Examination
Ang doktor ay magko-conduct ng masusing pagsusuri sa iyong balat upang suriin ang mga characteristic signs ng psoriasis. Kasama rito ang pag-aaral ng anyo ng mga patches, pagkakaroon ng mga scales, kulay ng mga apektadong bahagi ng balat, at iba pa.
Medical History
Magtatanong ang doktor tungkol sa iyong personal na kasaysayan ng kalusugan at pamilya, kasamang anumang mga kalakip na kondisyon o mga factor na maaaring magkaruon ng kaugnayan sa psoriasis.
Skin Biopsy
Sa ilang kaso, maaaring mag-rekomenda ang doktor na kumuha ng sample mula sa apektadong bahagi ng balat (skin biopsy) upang masuring masusing ang pagkakaroon ng psoriasis. Ang sample na ito ay isusuri sa laboratoryo upang tiyakin ang diagnosis.
Rule Out Other Conditions
Ang doktor ay maaaring mag-rekomenda ng mga test para sa iba’t ibang mga balat na kondisyon na maaaring mag-mimic ng psoriasis, tulad ng eczema o fungal infections. Ang mga ito ay isasailalim sa mga test upang mai-diagnose o mapanatili ang tamang kondisyon.
Psoriasis Severity Assessment
Sa ilang mga kaso, ang doktor ay maaaring magkaruon ng assessment sa kalubhaan ng psoriasis, na magsasalaysay sa extent at severity ng kondisyon. Ito ay makakatulong sa pagpili ng tamang paggamot.
Ang psoriasis ay isang kondisyon na may mga distinctive na clinical signs, kaya’t madalas itong madaling ma-diagnose ng isang eksperto sa balat. Pagkatapos ng diagnosis, ang doktor ay magsusuri ng pinakamainam na approach para sa pamamahala at paggamot ng iyong psoriasis base sa kalubhaan at mga pangangailangan ng iyong kalusugan.
