Ang hemoglobin ay isang mahalagang protina sa red blood cells (RBC) na responsable sa pagdadala ng oxygen mula sa baga patungo sa iba’t ibang bahagi ng katawan, at carbon dioxide pabalik sa baga upang mailabas. Kapag mababa ang hemoglobin, nangangahulugan ito na ang katawan ay hindi nakakakuha ng sapat na oxygen, na nagdudulot ng iba’t ibang sintomas gaya ng panghihina, pagkahilo, paninilaw ng balat, pagkapagod, at minsan ay paghinga nang mabilis kahit hindi gumagalaw.
Ang kondisyon na ito ay karaniwang tinatawag na anemia. Mahalagang alamin ang tamang gamot o lunas upang maiwasan ang komplikasyon sa kalusugan.
Mga Sanhi ng Mababang Hemoglobin
Bago pag-usapan ang gamot, mahalagang maunawaan ang mga sanhi ng mababang hemoglobin. Kabilang dito ang kakulangan sa iron (iron-deficiency anemia), kakulangan sa bitamina gaya ng Vitamin B12 o folic acid, pagdurugo (hal. menstrual bleeding o gastrointestinal bleeding), mga chronic disease tulad ng kidney disease o cancer, at mga problema sa bone marrow na hindi nakagagawa ng sapat na red blood cells.
Pangkalahatang Gamot at Lunas para sa Mababang Hemoglobin
Ang lunas sa mababang hemoglobin ay nakadepende sa sanhi. Kaya’t hindi sapat ang basta uminom ng gamot; kailangang matukoy muna ang ugat ng problema. Narito ang mga karaniwang gamot at paraan upang mapataas ang hemoglobin:
Iron Supplements (Ferrous Sulfate o Ferrous Fumarate)
Ang pinakakaraniwang gamot para sa mababang hemoglobin ay iron supplements. Ang kakulangan sa iron ay isa sa pangunahing dahilan ng anemia, lalo na sa mga kababaihan, buntis, at mga taong may mahinang diet. Ang Ferrous Sulfate ay isang uri ng iron supplement na iniinom 1-3 beses kada araw depende sa reseta ng doktor. Kadalasan, ito ay iniinom bago kumain para sa mas magandang absorption. May mga pagkakataon din na nagrerekomenda ang doktor ng Ferrous Fumarate, na mas mataas ang iron content.
Kasama ng iron supplements, nirerekomenda rin ang pagkain ng mga pagkaing mayaman sa iron tulad ng atay, karne, spinach, malunggay, beans, lentils, at fortified cereals. Kapag sinabayan ng Vitamin C (mula sa citrus fruits o supplements), mas tumataas ang absorption ng iron sa katawan.
Vitamin B12 at Folic Acid
Kung ang sanhi ng mababang hemoglobin ay kakulangan sa Vitamin B12 o folic acid, kailangan ng supplementation. Ang Vitamin B12 ay kadalasang iniinom o iniinject, depende sa antas ng kakulangan. Ang folic acid naman ay isang uri ng B vitamin na kinakailangan upang makagawa ng mga bagong red blood cells. Pareho itong makukuha sa supplements at sa pagkain tulad ng itlog, karne, dairy products, green leafy vegetables, at fortified bread.
Erythropoietin Stimulating Agents (ESAs)
Para sa mga pasyenteng may chronic kidney disease o cancer, maaaring hindi sapat ang simpleng iron o vitamins. Sa ganitong kaso, inirerekomenda ng doktor ang erythropoietin injections—isang hormone na tumutulong sa bone marrow na gumawa ng red blood cells. Isa itong mahalagang lunas para sa mga pasyenteng dumaranas ng anemia dahil sa chemotherapy o dialysis.
Blood Transfusion
Sa mga matinding kaso ng anemia o biglaang pagbaba ng hemoglobin (halimbawa dahil sa pagdurugo), kailangan ng blood transfusion. Dito, binibigyan ng red blood cells ang pasyente upang agad mapataas ang hemoglobin at masagip ang buhay. Bagama’t hindi ito solusyon sa ugat ng problema, isa itong mabilisang lunas sa mga emergency na sitwasyon.
Natural na Gamot at Pagkain
Maliban sa gamot, maaaring gumamit ng mga natural na lunas sa pamamagitan ng tamang diet. Ang mga pagkaing mataas sa iron at bitamina ay makatutulong sa pagpapataas ng hemoglobin. Kabilang dito ang:
- Atay (lalo na ng baboy o manok)
- Red meat
- Ampalaya, malunggay, at spinach
- Legumes gaya ng munggo at sitaw
- Dried fruits gaya ng pasas at prunes
- Itlog at gatas (para sa Vitamin B12)
Ang sabayan ng mga pagkaing may Vitamin C, tulad ng kalamansi, dalandan, o kamatis, ay makatutulong sa mas epektibong absorption ng iron.
Pag-iwas at Preventive Measures
Ang pag-iwas sa mababang hemoglobin ay mas epektibo kung nagsisimula sa tamang diet at lifestyle. Ang pagkain ng balanseng diet na mayaman sa protina, iron, at mga bitamina ay mahalaga. Iwasan ang labis na pag-inom ng alak o caffeine, sapagkat nakakaapekto ito sa absorption ng iron. Ugaliin ding magpa-checkup, lalo na kung may nararamdamang sintomas gaya ng pagkapagod o mabilis na paghinga.
Para sa mga buntis, mahalagang uminom ng prenatal vitamins na may iron at folic acid upang maiwasan ang anemia na maaaring makaapekto sa ina at sa sanggol. Para naman sa mga bata, ang tamang nutrisyon mula sa murang edad ay susi upang maiwasan ang iron-deficiency anemia.
Konklusyon
Ang mababang hemoglobin ay isang seryosong kondisyon na maaaring makompromiso ang oxygen supply sa buong katawan. Gayunpaman, ito ay nagagamot at naiiwasan kung agad na matutukoy ang dahilan at maagapan. Ang mga pangunahing gamot tulad ng iron supplements, Vitamin B12, folic acid, at erythropoietin injections ay makakatulong upang mapataas ang antas ng hemoglobin. Sa malubhang kaso, maaaring kailanganin ang blood transfusion.
Kasama ng mga ito, ang tamang diet at healthy lifestyle ay mahalaga upang mapanatili ang normal na antas ng hemoglobin. Ang regular na konsultasyon sa doktor, lalo na sa mga may kasaysayan ng anemia, ay hindi dapat ipagwalang-bahala. Sa pamamagitan ng wastong kaalaman, maagap na aksyon, at tamang nutrisyon, ang problema sa mababang hemoglobin ay maaaring masolusyunan nang ligtas at epektibo.
Iba pang mga babasahin
Paano Mawala ang Pagiging Antukin?
Bawal ba Mahanginan ang Taong may Bulutong Tubig?
Ano ang gamot na gamit ng doktor kapag hindi maalis ang sipon ng baby na 0-6 months old