Ang dengue ay isang viral infection na maaaring magdulot ng iba’t-ibang sintomas sa mga matanda.
Ang dengue ay isang nakakahawang viral sakit na sanhi ng Dengue virus na dinadala ng lamok na Aedes aegypti at Aedes albopictus. Ito ay isang malaganap na problema sa mga tropikal at subtropikal na rehiyon sa buong mundo, at ito ay kilala sa pamamagitan ng mga sintomas nito tulad ng matinding lagnat, pananakit ng ulo, pagduduwal, pamamaga ng mga kasukasuan, at pamamaga ng mga gum at mga bahagi ng katawan.
Ang mga sintomas ng dengue ay maaaring maging mas malubha sa mga malubhang kaso, at maaaring magdulot ng dengue hemorrhagic fever o dengue shock syndrome, na maaring maging sanhi ng pagkamatay.
Ang tamang pag-aalaga at early detection ay mahalaga sa pangangalaga laban sa dengue. Karaniwang ipinapayo na magpatingin sa isang healthcare professional kapag may mga sintomas ng dengue at sundan ang mga kaukulang hakbang para sa pamamahala ng sakit.
Narito ang mga pangunahing sintomas ng dengue sa matanda.
Lagnat (Fever)
Ang matinding lagnat na nagmumula sa dengue ay isang pangunahing sintomas. Maaring umabot ito sa mataas na temperatura, at karaniwang nagtatagal ng 2-7 araw.
Panlalabo ng Paningin
Maaaring magkaroon ng panlalabo ng paningin o pagkakakitaan ng mga puting patse sa mata, isang sintomas na tinatawag na “dengue maculopathy.”
Paninilaw ng Balat
Maaaring magkaruon ng paninilaw o pagpapantay ng kulay ng balat sa mga bahagi ng katawan.
Pamamaga ng mga Kalamnan at Kasukasuan
Maaaring makaranas ng pamamaga ng mga kalamnan at kasukasuan, na nagdudulot ng matinding sakit.
Pamamaga at Pamumula ng Gums at Iba Pang Bahagi ng Katawan
Maaaring magkaroon ng pamamaga at pamumula ng mga gums, mukha, braso, at iba pang bahagi ng katawan.
Pananakit ng Ulo
Maaaring magkaroon ng matinding pananakit ng ulo, kung minsan ay mas matindi kaysa sa normal na sakit ng ulo.
Pamamaga ng Abdomen
Ito ay maaaring makita sa ilang mga kaso ng dengue, at maaaring magdulot ng abdominal pain.
Pagduduwal o Pagtatae
Ang mga sintomas ng gastrointestinal tulad ng pagduduwal at pagtatae ay maaaring mangyari.
Pag-ubo
May mga kaso na nagkakaroon din ng ubo bilang bahagi ng sintomas.
Pamamaga ng Lymph Nodes
Maaaring pamumulikatin ang mga lymph nodes sa ilalim ng braso o leeg.
Mahalaga ring tandaan na ang dengue ay maaaring magdulot ng mas malubhang mga komplikasyon, kabilang ang dengue hemorrhagic fever at dengue shock syndrome. Ang mga komplikasyon na ito ay maaaring maging panganib sa buhay at nangangailangan ng agarang medikal na atensyon. Kung mayroong mga sintomas ng dengue o nag-aalala ka na ikaw ay may dengue, mahalaga na magpatingin agad sa isang healthcare professional.
Halimbawa ng Paunang lunas sa Dengue na
Ang dengue ay isang malubhang sakit na kailangan ng agarang medikal na atensyon. Ngunit, habang nag-aantay ng tulong mula sa isang healthcare professional, maaari mong gawin ang mga sumusunod na hakbang bilang paunang lunas para sa mga sintomas ng dengue.
Pahinga
Magpahinga nang sapat para mapanumbalik ang lakas ng katawan at mabawasan ang pagka-weak.
Pag-inom ng Tubig
Uminom ng maraming tubig para maiwasan ang dehydration dulot ng mataas na lagnat at pagduduwal. Maaring ito ay tubig, oral rehydration solution (ORS), o malamig na inumin.
Ambilyte Oral Rehydration Salts
Pamamaga
Maglagay ng malamig na kompresyon sa mga bahagi ng katawan na may pamamaga, tulad ng mga kasukasuan, para mabawasan ang discomfort.
Paggamit ng Paracetamol
Maaring uminom ng paracetamol (acetaminophen) para mapababa ang lagnat at pamamaga. Huwag gamitin ang aspirin o ibang mga non-steroidal anti-inflammatory drugs (NSAIDs) dahil ito ay maaaring makasama sa mga sintomas ng dengue.
Acetaminophen Extra Strength for Adults (500mg | 290 gelcaps)
Mahigpit na Paggampanan ng Payo ng Doktor
Sundan ang mga payo at prescription ng doktor nang maayos.
Mahalaga ring malaman na hindi lahat ng mga sintomas ng dengue ay kailangang gamutin sa bahay. Ang pangunahing lunas para sa dengue ay ang early detection at hospitalization kapag kinakailangan. Kapag ikaw o ang isang kasamahan ng pamilya ay nagdududa na may dengue, kailangan agad na kumonsulta sa isang healthcare professional upang mapanatili ang kalusugan at kaligtasan.
